Fiscus pakt bedrijven aan die genieten van vrijstelling bedrijfsvoorheffing

1. Algemene context

België kent een hele reeks vrijstellingen van bedrijfsvoorheffing: nachtarbeid, ploegenarbeid, O&O, visserij, start-ups, enz. In 2023 maakten 148.000 bedrijven gebruik van deze vrijstellingen, wat de staat in totaal ongeveer 4,11 miljard euro kostte, en voor 2024 wordt bijna 4,7 miljard euro verwacht.

2. Sterke stijging van de budgettaire impact

In vijf jaar tijd is de kost van deze vrijstellingen met bijna 1 miljard euro gestegen. De belastingdienst heeft zijn controlearsenaal opgevoerd, van 35 miljoen euro aan herbeoordelingen in 2019 tot 193 miljoen euro aan terugvorderingen in 2024.

3. Belangrijkste begunstigden

– Ploegendienst/nachtwerk: bijna 2 miljard euro, met 123 miljoen euro terugvordering in 2024 (vergeleken met 20 miljoen euro in 2021).

– O&O: 1,4 miljard euro, met 58 miljoen euro teruggevorderd via 3 000 gecontroleerde entiteiten in 2024.

– Andere sectoren: beroepsvoetbal, visserij, start-ups, oogsten, enz. In totaal 13 verschillende vrijstellingen.

4. Aanzienlijke toename van belastingcontroles

– In 2024 leidde bijna 70% van de controles tot een rectificatie.

– De administratie verstuurt de betrokken bedrijven proactief brieven om hen aan te sporen hun vrijstellingen te controleren.

– De onderzoeksperiode is verlengd van 3 naar 5 jaar, met een speciale belastingperiode van 12 maanden als er fraude wordt vastgesteld.

– De sancties zijn streng: belastingverhogingen van 10 tot 200%.

5. Focus op O&O

Om van de vrijstelling (tot 80%) te kunnen genieten, moeten projecten sinds augustus 2023 bij Belspo geregistreerd zijn voor ze van start gaan.

Nieuwe richtlijnen vanaf 2025 bepalen dat slechts één registratie per project is toegestaan, met de mogelijkheid van het vragen van een advies om het dossier veilig te stellen.

6. Problemen aan de orde gesteld

– Het Rekenhof heeft de wetgeving bekritiseerd omdat zij te complex zou zijn.

– KMO’s vinden het moeilijk om door dit doolhof te navigeren en vrezen de mogelijkheid van belastingherzieningen met terugwerkende kracht twee jaar later.

– Sommigen (bijv. Tiberghien) zijn van mening dat het kader moet worden vereenvoudigd om misbruik en administratieve lasten te voorkomen.

7. Vooruitzichten tot 2027

Een grondige herziening van het systeem, met name voor vrijstellingen in verband met ploegenarbeid, is al aan de gang: tegen 2027 zullen 19.000 betrokken bedrijven aan een nieuw fiscaal kader moeten voldoen. Ministers Jambon en Van Peteghem werken aan verduidelijkingen en hervormingen van de huidige regeling.