In een context van aanhoudend lage reële rentevoeten en monetaire erosie overwegen sommige bedrijfsleiders om een deel van de overtollige kasmiddelen van hun bedrijf te beleggen in cryptovaluta. Deze strategie, die nog marginaal is, verdient echter een grondige analyse op fiscaal, boekhoudkundig en governancevlak.
De potentiële voordelen
Het eerste voordeel is de diversificatie van de kasmiddelen. Cryptovaluta’s, met name de meest gevestigde activa, kunnen een activaklasse vormen die niet gecorreleerd is met de traditionele financiële markten. Voor een bedrijf met een structureel kasoverschot kan deze diversificatie bijdragen tot een verbetering van het totale rendement op lange termijn.
Op fiscaal vlak is de situatie voor Belgische bedrijven duidelijk en voorspelbaar. In tegenstelling tot natuurlijke personen kan een bedrijf nooit worden belast als “diverse inkomsten”. Meerwaarden op cryptovaluta’s maken integraal deel uit van het belastbare resultaat en zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting tegen een tarief van 25 % (of 20 % op de eerste schijf van 100.000 euro onder KMO-voorwaarden).
Bovendien zijn de kosten die rechtstreeks verband houden met het beheer van deze activa (advies, IT-beveiliging, bewaring, audit) in principe aftrekbaar, op voorwaarde dat ze voldoen aan de algemene voorwaarden voor aftrekbaarheid en passen in een normale bedrijfsvoering.
Nadelen en aandachtspunten
Het belangrijkste risico blijft de hoge volatiliteit van cryptovaluta’s. Een onderneming moet kunnen aantonen dat de geïnvesteerde bedragen geen afbreuk doen aan haar liquiditeit op korte termijn of aan haar vermogen om haar operationele verplichtingen na te komen. Een buitensporige allocatie zou als onverenigbaar met een voorzichtig kasbeheer kunnen worden beschouwd.
Op boekhoudkundig vlak is de kwalificatie van cryptovaluta’s (immateriële vaste activa of kasbeleggingen) doorslaggevend. Ze beïnvloedt de verwerking van waardeverminderingen, de opname van latente verliezen en de presentatie van de jaarrekening. Een duidelijk en gedocumenteerd boekhoudkundig beleid is onontbeerlijk.
Een ander aandachtspunt betreft het bestuur. Een actief beheer, vergelijkbaar met intensieve handel, kan vragen oproepen over de samenhang met het maatschappelijk doel en het door de bestuursorganen aanvaarde risicoprofiel. Ook al verandert dit niets aan het belastingtarief, het kan wel gevolgen hebben voor de aansprakelijkheid van de bestuurders.
Ten slotte blijft het regelgevingskader in ontwikkeling. De toekomstige Belgische belastinghervormingen zijn voornamelijk gericht op natuurlijke personen, maar permanente waakzaamheid is geboden, met name op het gebied van transparantie, de strijd tegen het witwassen van geld en de traceerbaarheid van transacties.
